Ik ben zeer onder de indruk van de wijze waarop technische innovatie bijdraagt aan onze gezondheid, maar wat ik vaak nog mis is sociale innovatie. Als we de vele publicaties mogen geloven, moeten we innoveren tot we erbij neervallen. Uit onderzoek van professor Henk Volberda, autoriteit op het gebied van technologische en sociale innovatie, blijkt echter dat slechts 25% van het innovatiesucces in Nederland bepaald wordt door R&D-investeringen en dat 75% van het succes bepaald wordt door sociale innovatie (= innovatief organiseren). Technologische innovatie is weliswaar goed voor de creatie van kennis, maar het snel en goed toepassen en benutten hiervan vraagt om sociale innovatie. Sociale innovatie is dus effectiever dan technologische innovatie. 

Bij innovatie in de zorg  gaat het niet alleen om techniek die het mogelijk maakt ziekten eerder op te sporen en beter te behandelen. Het gaat ook om sociale innovatie; de slag die nodig is om mensen te verbinden en te betrekken bij hun ziektebeeld en behandeling. Om de mens achter de ziekte te zien. Om de sociale innovatie die een patiënt, cliënt of bewoner tot partner maakt. Welke zorg zou je die geven, laat die vraag ook het uitgangspunt zijn van innovatie.

Een sociale vernieuwing kan alleen ontstaan als alle partijen daarvoor open staan en een open houding naar elkaar hebben. Dat betekent dus dat de betrokken partijen open kaart moeten spelen en transparant om moeten kunnen gaan met informatie. Dit betekent nogal wat voor de cultuur binnen de organisatie. Medewerkers moeten het gevoel hebben dat ze gezien en gehoord worden alvorens ze de openheid kunnen tonen om hun eigen ideeën te delen. Vertrouwen, respect en gelijkwaardigheid zijn hierin de sleutelwoorden. Het gaat hierbij niet zozeer om ‘wat’ gedaan moet worden, maar om het ‘hoe’. Hoe krijg je het voor elkaar?

Hoe zorgen we ervoor dat mensen zelf de regie nemen over hun ontwikkeling? Hoe creëren we een cultuur waarin continue leren de norm is? En hoe zorgen we ervoor dat we van elkaar leren en niet allemaal het wiel opnieuw gaan uitvinden?  Hoe zorg je ervoor dat medewerkers ander gedrag vertonen? Hoe zorg je ervoor dat medewerkers zelf de regie nemen over hun ontwikkeling? Hoe creëer je een omgeving die het nieuwe gedrag stimuleert? Hoe ziet het organisatiemodel van de toekomst eruit?

Waar begin je dan? Niet met een totaalplan of een allesomvattend onderzoek, maar door aan de slag te gaan. Proberen, leren, verder gaan. Met één doel: werkenden voorbereiden op een kansrijke toekomst. Door ze te stimuleren om hun ontwikkeling in eigen hand te nemen. Door organisaties zo in te richten dat medewerkers zelf regie nemen over hun ontwikkeling en vakmanschap.  Sociale Innovatie, noemen we dat.